فرزندپروری دموکراتیک
فرزندپروری دموکراتیک یک سبک فرزندپروری است که با تصمیم گیری مشترک، احترام متقابل، استقلال و مسئولیت مشخص می‌شود. در یک خانواده دموکراتیک، همه اعضا هنگام تصمیم‌گیری در مورد خانواده حق اظهار نظر دارند. در این سبک فرزندپروری، میان استقلال، مرزها و مراقبت از رفاه کل خانواده تعادل برقرار می‌شود. جامعه دموکراتیک بدون احترام متقابل اعضای آن به حقوق و آزادی‌های معمول یکدیگر، بقای چندانی نخواهد داشت. آشکار است که انسان‌ها به صورت یکسان آفریده شده‌اند و آزادی و شاد بودن حق طبیعی آنهاست، و جامعه ما آن را به رسمیت می‌شناسد. آلفرد آدلر جزو اولین روانپزشکانی بود که به خانواده در جامعه دموکراتیک توجه ویژه‌ای داشت. او معتقد بود انسان ها در قبال شکل‌دهی به شخصیت‌شان در تعامل با دیگران، موجوداتی خلاق و مسئول هستند. فرزندپروری نوجوانان به معنای تلاش برای فهمیدن آنچه درون آنهاست، با کفش آنها راه رفتن و از چشم آنها نگاه کردن به زندگی است. کلید فرزندپروری موفقیت آمیز ، احترام متقابل است.
سبک‌های فرزندپروری :
- سبک مستبدانه
- سبک آسان‌گیرانه
- سبک دموکراتیک
ویژگی خانواده مستبد
مقرراتی و سخت گیر هستند، نیاز مبرمی به اطاعت فوری از دستورات‌شان دارند و دنیای آنها در قاعده و قانون خلاصه می‌شود. والدین استبدادی در این باره که فرزندانشان چه چیز و چه مقدار بخورند،چه زمانی بیدار شوند و چه موقع بخوابند، به شدت کنترل‌گر هستند و تمام جزییات زندگی اجتماعی فرزندان زیر ذره بین والدین قرار دارد. فرزندان این خانواده کودکانی پرخاشگر، موذی و دروغ گو هستند.
ویژگی خانواده آسان‌گیر
آنها به قاعده و قانون اعتقاد ندارند و منزلشان نیز دستور، نظم و قاعده مشخصی ندارد. هرکسی هر زمان که دوست دارد غذا می‌خورد، خانه همیشه وضعی درهم ریخته دارد و آنها هر زمان دوست دارند و دل شان می‌خواهد می‌خوابند. والدین خود را فدای فرزندانشان می‌کنند، خودشان را به خاطر آنها نادیده می‌گیرند و غالب حرف‌های شان نیز درباره فرزندان است. والدین مرتب برای بچه‌های هدیه می‌خرند، آنها را به سینما می‌برند و به آنها در انجام تکالیف مدرسه کمک می‌کنند، با آنها بازی می‌کنند، همیشه و همیشه به آنها محبت کرده و نگران‌شان هستند. خلاصه در یک کلام انگار آنها برای فرزندانشان زندگی می‌کنند. بچه‌های این خانواده کودکانی فاقد حس همکاری، غیرقابل اعتماد، لوس، بی ملاحظه ، فاقد حس همکاری، پرتوقع و از خود راضی و بی‌نظم هستند.
ویژگی خانواده دموکراتیک
آنها به عدالت، انصاف و عقل سلیم اعتقاد دارند و فرزندانشان را یکسان و برابر می‌بینند. آنها، هم به خودشان و هم به فرزندانشان احترام می‌گذارند و در صورت لزوم برای کمک به فرزندان خویش آمادگی دارند، اما آنها را لوس بار نمی‌‌آورند. برای آنها انضباط اهمیت دارد، اما کنترل شدیدی بر رفتار فرزندانشان ندارند. آنها در چارچوبی از محدودیت ها به فرزندان خویش آزادی می‌دهند. فرزندان این خانواده ، کودکانی کمک کننده،مهربان، خوشحال هستند.
مزایای فرزندپروری دموکراتیک
- استقلال و خودکارآمدی
- قضاوت بهتر
- مشکلات رفتاری کمتر
- انگیزه درونی برای یادگیری
- عملکرد تحصیلی بهتر
- رشد همدلی
- رشد اجتماعی
- ارتباط بهتر
- تنظیم احساسات
- سلامت روانی بهتر
- خانه‌ی شاد
معایب فرزندپروری دموکراتیک:
- زیادی منطقی فکر کردن
- وقت گیر بودن
- خطر سهل گیر شدن
- والدین باید اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند
- نیاز به خودتنظیمی در والدین
در بسیاری از خانواده‌ها، والدین با ورود فرزندشان به سن نوجوانی مشکل پیدا می‌کنند و برایشان سخت است اجازه دهند مستقل عمل کنند. والدین بیش از حد سخت گیر با مشکلات عدیده‌ای مواجه می‌شوند،چون فرزندان در صدد تلافی برمی‌آیند و رفتار دفاعی نشان می‌دهند و برای اجتناب از تنبیه اصطلاحا «آب زیرکاه» می‌شوند. از سوی دیگر، والدین سهل گیر اغلب به فرزندانشان مزایای بی شمار می‌دهند -یا به عبارتی باج می‌دهند- یا امکاناتی در اختیارشان قرار می‌دهند که اصلا به آنها نیازی ندارند.
چگونه می‌توانم پدر و مادر آرام‌تری باشم؟
نکات کلیدی برای تبدیل شدن به والدینی آرام:
- پیامدهای منفی ابراز خشم را در نظر بگیرید.
- به خودتان مهلت بدهید.
- در صورت امکان، اجازه دهید اعضای خانواده اشتباه کنند.
- تصمیم بگیرید که کدام مهمتر است: شاد بودن یا درست بودن؟ این دیدگاه اهمیت مهمی در مدیریت خانواده دارد.
- یک دقیقه به خشم خود توجه کنید.
- از خود بپرسید که چرا ناراحت هستید.
یادتان باشد که در تعریف خانواده دموکراتیک گفتیم تمام اعضای آن در مدیریت و راهبری خانواده نقش دارند. پس از کودکی باید این حق را برای بچه ها در نظر گرفت.
راه‌هایی برای بهبود روابط:
- به آنها اعتماد کنید
- به آنها احترام بگذارید
- از برتری جویی نسبت به آنها بپرهیزید
- رفتاری برابرگونه در برابر آنها اتخاذ کنید
- از ایجاد جنگ قدرت اجتناب کنید
- روابط خویش را بهبود ببخشید
- گرمی و عاطفه نشان دهید
- همدلی نشان دهید
- خشم خویش را مهار کنید
نظرات